Διαταραχή της συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM
Η «διαταραχή της συμπεριφοράς κατά τον ύπνο REM» (REM sleep behaviour disorder - RBD) χαρακτηρίζεται από απότομη εμφάνιση συντεταγμένης κινητικής δραστηριότητας, συχνά βίαιης, η οποία ταυτίζεται με αυτή του ονείρου (πχ ο πάσχων βλέπει να τον καταδιώκουν και πηδάει μια μάντρα ενώ στην πραγματικότητα πηδάει και πέφτει από το κρεβάτι του). Ο επιπολασμός της είναι περίπου 0,5% και προσβάλλονται κυρίως ηλικιωμένοι άνδρες. Η μέση ηλικία έναρξης είναι η 6η-7η δεκαετία και η πορεία της διαταραχής είναι χρόνια και προϊούσα. Οι κύριες αιτιάσεις των ασθενών είναι τραυματισμοί κατά τον ύπνο, λόγω της συχνά βίαιης εκδραμάτισης των ονείρων (>90% των περιπτώσεων) και υπερβολική υπνηλία κατά την ημέρα, εφόσον ο ύπνος είναι κατακερματισμένος. Αρκετά συχνά προηγείται πρόδρομη περίοδος κατά την οποία παρατηρείται μεταβολή του τύπου και του περιεχομένου των ονείρων. Η αφύπνιση από το επεισόδιο είναι άμεση και υπάρχει πλήρης ανάμνηση ονείρου. Συνύπαρξη με άλλες διαταραχές του ύπνου (νυκτερινούς τρόμους, υπνοβασία, ναρκοληψία) δεν είναι σπάνια. Η συχνότητα των επεισοδίων ποικίλει από λιγότερο από μία φορά το μήνα έως και αρκετές φορές μέσα στην ίδια νύχτα.
Η διαταραχή μπορεί να είναι ιδιοπαθής (δεν βρίσκεται κάποια αιτία στην οποία μπορεί να αποδοθεί), αποτελεί πρόδρομο σύμπτωμα νευροεκφυλιστικών νοσημάτων (ν. Parkinson, άνοια με σωμάτια Lewy, ατροφία πολλαπλών συστημάτων, κ.ά.) και να προηγηθεί των άλλων συμπτωμάτων τους μέχρι για πολλά έτη. Άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με RBD είναι υπερκατανάλωση ή απόσυρση από αλκοόλ, καφέ, σοκολάτα, φάρμακα (αντικαταθλιπτικά), αγγειακά εγκεφαλικά αίτια, όγκοι, νευροεκφυλιστικά νοσήματα, ναρκοληψία.